araucaria heterophylla

gatunek araucaria heterophylla (znana tez jako a. excelsa) to najczesciej spotykany w portugalii przedstawiciel rodzaju araucaria, nalezacego do wiecznie zielonej iglastej rodziny araucariaceae - araukariowate (iglawowate).

rodzina ta okres chwaly przezywala w jurze i kredzie (od 200 do 65 mln lat temu) kiedy byla jedna z dominujacych rodzin gatunkow drzewiastych na calym globie. wraz z koncem kredy i wyginieciem dinozaurow, araukariowate zniknely z polnocnej polkuli. 41 gatunkow (w 3 rodzajach - araucaria, agathis i wollemia) ktore przetrwaly do dzis, pochodza z poludniowej polkuli i sa zaliczane do flory antarktycznej czyli tej ktora wziela swoj poczatek z poludniowego superkontynentu gondwany [dzisiaj ameryka poludniowa, poludniowa czesc afryki, indie, australia nowa zelandia, nowa kaledonia (az 18 gatunkow araukariowatych pochodzi wlasnie stad) i antarktyda].

rodzaj araucaria to 19 gatunkow, z czego az 13 to endemity z terenow nowej kaledonii. to potezne drzewa dorastajace nawet do 80m a ich nazwa pochodzi prawdopodobnie od indian araukan zamieszkujacych tereny chile na ktorych wystepuja te rosliny i ktorych nasionami zywili sie ci indianie. araukarie maja olbrzymie szyszki ktore moga prekraczac waga 5kg.

araucaria heterophylla jest chyba najslynniejeszym endemitem pochodzacym z wyspy norfolk, bedacej terytorium zaleznym australii (szczycacej sie az 51 endemitami), bo sylwetka mlodej araucaria heterophylla wystepuje nawet na oficjalnej fladze wyspy. araukaria ta dorasta do ok. 65m. i idealnie nadaje sie do obsadzania terenow nadbrzeznych - nie przeszkadzaja jej silne wiatry, sol morska, ani piasek jako podloze. czego nie znosi dobrze to niskie temperatury. nazwa gatunkowa heterophylla oznacza "rozne liscie" co odnosi sie do faktu iz liscie mlodej rosliny roznia sie znacznie od lisci doroslej rosliny. mlode drzewa maja prawie ze idealnie symetryczny stozkowy ksztalt korony ktory wraz z wiekiem staje sie coraz bardziej asymetryczny i chaotyczny. nasiona z jej szyszek sa jadalne. drewna uzywa sie glownie w okretownictwie. polskie nazwy zwyczajowe to araukaria/iglawa wyniosla lub jodelka pokojowa (to tez czesto hodowane rosliny doniczkowe). portugalska nazwa zwyczajowa to araucaria-da-ilha-de-norfolk.

w lizbonie jak i w calej portugalii araukarie tego gatunku mozna spotkac w wielu ogrodach i parkach, w szczegolnosci dzis ogromne juz egzemplarze ktore byly chetnie sadzone w XIX wieku. jeden z pieknych egzemplarzy rosnie np. w jardim tropical.


from flickr by tanetahi
mlode drzewa


from flickr by Eric in SF
mlode drzewo (symetryczna korona)


from flickr by by tree-species
dorosle drzewo wygladajace jak inny gatunek


from flickr by sftrajan